Kız Çocuklarının Arkadaşlar Arasındaki Anlaşmazlıklarla ve Zorbalıkla Başa Çıkmasına Yardımcı Olmak

Küçük kızların dünyası çok sevecen bir yer olarak başlar. Kalp ve gökkuşağı karalamaları, süslü defter kapakları, saniyeler içinde edinilen kankalar ve pervasız kahkahalarla şımarık bir keyif taşıyan cesur ve cıvıl cıvıl sesler… Mutluluk cepte taşınır, öfke ise son derece samimidir.

Oysa bu kabullenici, nazik dünyada kalış süresi birçok kız çocuğu için sınırlıdır. Neredeyse bir gecede, “Elbisene bayıldım” gibi tatlı iltifatlar, “Neden bu elbiseyi giyiyorsun?” gibi incelikle perdelenmiş eleştirilere dönüşebilir. Önceki günün şenlikli doğum günü partisi bugünün dışlama aracı haline gelirken, davetli listeleri sosyal hiyerarşiyi dayatmak için kullanılır. Birçok okul zorbalık karşıtı programlar başlatmadan çok önce küçük kızlar sosyal saldırganlık konusunda kapsamlı bir eğitim almış olurlar.

Peki ebeveynler, çocukların arkadaşlar arası çatışmaların ve zorbalıkların kaçınılmazlığıyla baş etmesine yardımcı olmak için ne yapabilir?

Müdahale Etmek ya da Etmemek?

Yetişkinler genellikle, “Bir çocuğun arkadaşlarıyla yaşadığı sorunlara müdahale etmeli miyim?” sorusuyla mücadele eder. Ebeveynler gençleri kötü arkadaşlıkların acısından korumakla zorbalığın ergenliğe geçişin kaçınılmaz bir yolu olduğuna inanmak arasında gidip gelirken hücuma geçmekle tamamen uzak durmak arasındaki çizgi kafa karıştırıcı olabilir. Sorunun cevabı şudur; hiçbir çocuk acı verici anlaşmazlıklarla tek başına baş etmek zorunda kalmamalıdır. Çocuklar, bir silah kılığına bürünmüş arkadaşlığın çalkantılı sularını aşmaya çalışırken yetişkinlerin desteğine ve anlayışına ihtiyaç duyarlar. İşte yetişkinlerin yardım etmelerinin bazı yolları:

Bunu Yaşadığında Tanımasını Ona Öğretin

İlişkiler içindeki zorbalığın bu kadar sinsice ilerlemesinin sebeplerinden biri de kimseye çaktırmadan ilerleyen doğasıdır. Çünkü söylenmeyen şeylerle ve verilmeyen davetiyelerle yapılır. Arkadaşlıklardaki açıklanamaz küslüklerdir. Sessizliktir. Bu tür bir zorbalık kız çocuklarının arkadaşlıklarında yaşadıkları şeyi tespit etmelerini zorlaştıran ihmalkarlık suçlarıyla kendini belli eder — oysa acı, aşağılanma ve yalnızlaştırma oldukça belirgindir.

Yetişkinler gençlerle açık bir iletişim sürdürmek ve sosyal saldırganlığın bu acımasız biçimini ortaya koyan tipik davranışların farkında olmalarını sağlamak konusunda çok önemli bir rol oynarlar. Bilgi güçtür; kız çocukları ilişki içinde zorbalığın nasıl göründüğünü ve hissettirdiğini bildiğinde bu davranışları kullanan arkadaşlardan uzaklaşmak konusunda bilinçli bir tercihi daha iyi yapabilirler.

Yetişkinlerin çocukların farkına varmasını sağlayabileceği en yaygın zorbalık davranışlarından bazıları şunlardır:

1. Kız çocuklarını partilerden ve oyun randevularından dışlamak.
2. Davet edilmeyen kızların önünde partilerden ve oyun randevularından söz etmek.
3. Alay etmek, dalga geçmek ve lakap takmak.
4. Kız çocuklarına “sessiz muamele” yapmak.
5. Arkadaşlığı bitirme tehdidi yapmak (“… ise seninle arkadaş olmam.”).
6. Başkalarını kızgın olduğu kıza karşı “birlik olmak” için teşvik etmek
7. Bir kız çocuğu hakkında dedikodu yaymak ve söylenti çıkarmak.
8. Bir arkadaş için yer tutmayı “unutmak” ya da başka biri için “yer tutarak” bir kız çocuğunu dışlamak.
9. Kaba bir söz söylemek ve sonra suçlamadan kaçınmak için “sadece şaka yapıyorum” demek.
10. Cep telefonlarını ve/veya sosyal medyayı dedikodu yaymak, söylentiler çıkarmak, kaba sözler sarf etmek ya da utanç verici paylaşımlar ve fotoğraflar iletmek için kullanmak.

Öfkesiyle Arkadaş Olmasına Yardımcı Olun

“Çocuklarınıza asla öfkelenmemeyi değil, nasıl öfkelenmeleri gerektiğini öğretin.“ —Lyman Abbott

Öfke normal, doğal, insani bir duygudur. Hatta insan olmanın en temel deneyimlerinden biridir. Oysa yine de pek çok kız çocuğu çok küçük yaştan itibaren öfkenin kötü olduğu mesajına boğulurlar. Küçük kız çocukları ne pahasına olursa olsun “iyi” olmak için müthiş bir sosyal baskıya uğrar. Bu, kız çocuklarının durup “Hey, bana davranış biçiminden hoşlanmıyorum. Söylediğin/yaptığın/yapmıyormuş gibi davrandığın şey beni kızdırıyor ve artık bana bu şekilde davranmana izin vermeyeceğim” demesini zorlaştıran bir standarttır.

Kendini ifade eden iletişim becerileriyle ve saygılı bir biçimde ifade edildiğinde öfkeyi kabul etmeleriyle örnek olarak çocuklarına etkin bir biçimde öfkelenmeyi öğreten yetişkinler, kızlarını zehirli arkadaşlıklardan uzaklaşmak için gereken özgüvenle güçlendirirler.

Güçlü Olduğunu Göstermesini Teşvik Edin

Benim bütün işim gençlere üzgün, incinmiş ya da kızgın hissetmenin sorun olmadığını ve bu duygular hakkında başkalarıyla konuşmanın iyi bir şey olduğunu öğretmekten ibarettir. Yine de, konu arkadaşların düşmanlığıyla yüzleşmek olduğunda en iyi tavsiyem ilgili yetişkinlerden küçük kızlarına kararlı bir kuvvetlilik göstermeyi öğretmektir. Ne var ki, güçlülük ateşe körükle gidecek ve düşmanlığı artıracak fiziksel ya da sözel saldırganlık biçiminde gelmemelidir. Aksine gençler, bir durumun yönünü mizahı kullanarak değiştirdikleri ya da kendilerine saygı duyulmadığını hissettiklerinde kendilerini savundukları zaman güçlü olduklarını gösterirler. Basit bir “Kes şunu,” ya da “Komik olmaya başladığında haber ver” cümlesi bir kız çocuğunun kendisine kötü davranılmasına izin vermeyeceğinin basit bir gösteresidir.

“Duyguları hakkında konuşmak” kısmında olduğu gibi, yetişkinler mümkün olan her durumda bir ayna görevi görerek hazır bulunmalıdırlar. Çocukların zayıf yönlerini gösterebilecekleri, duygularını dışa vurabilecekleri, arkadaşlıklarındaki hayal kırıklıkları hakkında konuşabilecekleri ve hatta ağlayabilecekleri güvenli bir alana ihtiyaçları vardır. Ebeveynler, akrabalar, öğretmenler, danışmanlar ve diğer ilgili yetişkinler; ideal koşullarda, bu güvenli alanı sağlamak için uygundurlar.

Ne Aradığını Bilmesini Ona Öğretin

Okul çağındaki çocuklar için arkadaşlıklar güçlü bir aidiyet duygusu yaratır. Kız çocuklarımızın yaşıtları tarafından kabul edildiklerini ve benimsendiklerini hissetmelerini isteriz, bir başkasının popülerlik oyununda piyon olarak kullanılmalarını değil. Sağlıklı arkadaşlıklar kurmak ve bunları sürdürmek için gerekli olan değerleri özenle değerlendirmek ve bunlar hakkında konuşmayı desteklemek, yetişkinlerin kız çocuklarının arkadaşlarını akıllıca seçmelerine yardımcı olmak için yapabilecekleri en önemli şeydir.

Sofrada otururken, ders çıkışlarında, arabada giderken ya da durumun uygun olduğu herhangi bir anda çocukların gerçek bir arkadaşlıkta aramaları gereken değerler konusundan bir sohbet (hatta daha iyisi bir dizi süregiden diyalog) başlatın. Bunu Gerçek Bir Arkadaş… gibi cümleyi başlatan bir ifade kullanarak bir cümle tamamlama oyununa dönüştürün. Umuyoruz ki, küçük bir kız çocuğunun cümlesinin sonu şunlara benzeyecektir:

• Nazik sözler kullanır
• Sırasını bekler ve işbirliği yapar
• Paylaşır
• Bana nasıl hissettiğini anlatmak için sözcükleri kullanır
• İhtiyacım olduğunda bana yardım eder
• Bana iltifat eder
• Beni dahil eder
• Her zaman yanımdadır
• Nasıl hissettiğimi anlar
• Benim fikirlerimi ve hislerimi önemser
• Beni savunur
• Eğlencelidir
• Benimle birçok ortak noktaya sahiptir

Çocuklar sağlıklı bir arkadaşlığın nasıl görünmesi ve hissettirmesi gerektiğini anladıklarında, kendilerini zehirli ve yıkıcı arkadaşlıklardan kurtarmak için en iyi donanıma sahip olurlar.

Kız çocukları arasında küçük yaşlarda kolayca kurulan arkadaşlıklar ilkokul yıllarıyla birlikte hızlıca karmaşıklaşmaya başlar. Yetişkinler çocuklara sağlıklı arkadaşlıkları öğretmek ve onları zehirli arkadaşlıkların kaçınılmaz acıları boyunca desteklemek konusunda kilit bir rol oynarlar.

Kaynak: Huffingtonpost - http://cocuklaringelisimi.com/2018/06/25/kiz-cocugu-zorbalik/